ROZDZIAŁ 4
ČETVRTO POGLAVLJE
Wiedza Transcendentalna
Transcendentalno znanje
- TEKST 1:
- Osoba Boga, Pan Śrī Kṛṣṇa, rzekł: Ja przekazałem tę niezniszczalną naukę yogi bogu słońca, Vivasvānowi, a Vivasvān przekazał ją Manu, ojcu ludzkości. Manu z kolei pouczył o niej Ikṣvāku.
- STIH 1:
- Božanska Osoba, Gospodin Śrī Kṛṣṇa, reče: Ovaj sam neuništivi nauk o yogi objasnio bogu Sunca, Vivasvānu. Vivasvān ga je objasnio Manuu, ocu čovječanstva, a Manu Ikṣvākuu.
- TEKST 2:
- Ta najwyższa nauka przekazywana była poprzez sukcesję uczniów i święci królowie poznawali ją w ten sposób. Ale z biegiem czasu sukcesja uczniów została przerwana i nauka ta – taka jaką jest – zdaje się być stracona.
- STIH 2:
- Tako se ovaj najuzvišeniji nauk prenosio lancem učeničkog naslijeđa i sveti su ga kraljevi shvatili na taj način. No s vremenom je učeničko naslijeđe bilo prekinuto i zato se čini da je znanje u svom izvornom obliku izgubljeno.
- TEKST 3:
- Przekazuję ci tutaj tę starożytną naukę o związku z Najwyższym, jako że jesteś Moim wielbicielem i przyjacielem, i dlatego możesz zrozumieć transcendentalną tajemnicę tej nauki.
- STIH 3:
- Danas ti objašnjavam taj isti drevni nauk o odnosu sa Svevišnjim, jer si Moj bhakta i prijatelj. Zato možeš shvatiti transcendentalnu tajnu toga znanja.
- TEKST 5:
- Osoba Boga rzekł: Wiele, wiele narodzin mamy za sobą tak ty, jak i Ja, Arjuno. Ja pamiętam wszystkie z nich, ale ty nie możesz ich pamiętać, o pogromco wroga!
- STIH 5:
- Božanska Osoba reče: Ti i Ja rodili smo se već mnogo puta. Ja se mogu sjetiti svih tih života, ali ti ne možeš, o pokoritelju neprijatelja!
- TEKST 6:
- Mimo iż jestem nienarodzony i Moje transcendentalne ciało nigdy nie ulega zniszczeniu, i chociaż jestem Panem wszystkich żywych istot, to jednak w każdym milenium pojawiam się w Mojej oryginalnej, transcendentalnej formie.
- STIH 6:
- Iako sam gospodar svih živih bića i nerođen, a Moje transcendentalno tijelo nikada ne propada, pojavljujem se u svakom mileniju u Svom izvornom transcendentalnom obliku.
- TEKST 9:
- Kto zna transcendentalną naturę Mojego pojawiania się i Moich czynów, ten, opuściwszy to ciało, nigdy nie rodzi się ponownie w tym świecie materialnym, ale osiąga Moją wieczną siedzibę, O Arjuno.
- STIH 9:
- Onaj tko poznaje transcendentalnu prirodu Moje pojave i Mojih djelatnosti po napuštanju tijela više se ne rađa u materijalnom svijetu, već dostiže Moje vječno prebivalište, o Arjuna.
- TEKST 10:
- Będąc wolnymi od przywiązania, strachu i gniewu, całkowicie pogrążywszy się we Mnie i we Mnie przyjmując schronienie, wielu, bardzo wielu w przeszłości oczyściło się poprzez wiedzę o Mnie – i w ten sposób wszyscy oni osiągnęli transcendentalną miłość do Mnie.
- STIH 10:
- Oslobođeni vezanosti, straha i srdžbe, potpuno svjesni Mene, nalazeći utočište u Meni, mnogi su se u prošlosti pročistili znanjem o Meni i tako dostigli transcendentalnu ljubav prema Meni.
- TEKST 12:
- Ludzie w tym świecie pragną aby ich działanie dla zysków zakończyło się sukcesem, i dlatego oddają cześć półbogom. Oczywiście, szybko osiąga człowiek rezultaty takiego działania.
- STIH 12:
- Ljudi u ovome svijetu žele postići uspjeh u plodonosnim djelatnostima i zato obožavaju polubogove. Naravno, brzo dobivaju rezultate plodonosnog rada u ovome svijetu.
- TEKST 13:
- Cztery podziały ludzkiego społeczeństwa zostały stworzone przeze Mnie, odpowiednio do trzech sił natury materialnej i przypisanej im pracy. I chociaż Ja jestem stwórcą tego systemu, powinieneś wiedzieć, że Ja Sam nic nie czynię i pozostaję niezmiennym.
- STIH 13:
- Stvorio sam četiri staleža ljudskoga društva prema odlikama materijalne prirode i djelovanju koje im je svojstveno. Premda sam stvoritelj ovoga sustava, trebaš znati da ništa ne činim jer sam nepromjenjiv.
- TEKST 14:
- Nie ma pracy, która by miała na Mnie wpływ, ani też nie ubiegam się o owoce działania. Kto rozumie tę prawdę o Mnie, ten nie uwikłuje się w rezultaty pracy.
- STIH 14:
- Ne težim za plodovima djelovanja niti podliježem utjecaju bilo kakve djelatnosti. Onaj tko shvati ovu istinu o Meni ne zapleće se u posljedice plodonosna djelovanja.
- TEKST 15:
- Wszystkie wyzwolone dusze w czasach starożytnych działały z tą wiedzą o Mojej transcendentalnej naturze. Zatem powinieneś pełnić swój obowiązek podążając za ich przykładem.
- STIH 15:
- Sve oslobođene duše u drevno vrijeme djelovale su s tim razumijevanjem Moje transcendentalne prirode. Stoga trebaš obavljati svoju dužnost slijedeći njihove stope.
- TEKST 16:
- Nawet inteligentni nie są zdecydowani co do tego, co jest czynem a co bezczynem. Więc wytłumaczę ci teraz, czym czyn jest, a posiadłszy tę wiedzę, wyzwolony będziesz od złego losu.
- STIH 16:
- Čak su i inteligentni zbunjeni u pokušaju utvrđivanja što je aktivnost, a što neaktivnost. Sada ću ti objasniti što je aktivnost. Zahvaljujući tom znanju, bit ćeš oslobođen sve nesreće.
- TEKST 17:
- Niełatwo rozumieć jest zawiłości działania. Należy posiąść właściwą wiedzę o tym, czym jest czyn, co to jest czyn zakazany i czym jest bezczyn.
- STIH 17:
- Složenost djelovanja veoma je teško shvatiti. Zato trebaš pravilno shvatiti što je aktivnost, što zabranjena aktivnost, a što neaktivnost.
- TEKST 18:
- Kto widzi bierność w działaniu i działanie w bierności, ten jest inteligentnym pośród ludzi. I chociaż zaangażowany we wszelkiego rodzaju czyny, zajmuje on transcendentalną pozycję.
- STIH 18:
- Onaj tko u aktivnosti vidi neaktivnost, a u neaktivnosti aktivnost, inteligentan je čovjek na transcendentalnoj razini, iako vrši razne djelatnosti.
- TEKST 19:
- Ten posiada kompletną wiedzę, którego czyn wolny jest od pragnienia zadowalania zmysłów. Mędrcy mówią, że reakcje jego pracy palone są przez ogień doskonałej wiedzy.
- STIH 19:
- Smatra se da onaj tko sve čini bez želje za zadovoljavanjem osjetila posjeduje potpuno znanje. Mudraci kažu da je posljedice njegova rada spalila vatra savršena znanja.
- TEKST 20:
- Pozbywszy się wszelkiego przywiązania do owoców swojego działania, zawsze zadowolony i niezależny, nie wykonuje on żadnej pracy dla zysków, chociaż zaangażowany jest we wszelkiego rodzaju działanie.
- STIH 20:
- Ostavljajući svu vezanost za rezultate svojih djelatnosti, uvijek zadovoljan i neovisan, ne vrši plodonosne djelatnosti, iako djeluje na razne načine.
- TEKST 21:
- Człowiek taki, posiadając pełne zrozumienie, działa doskonale kontrolując umysł i inteligencję, uwalnia się od poczucia własności w stosunku do swojego majątku i pracuje jedynie po to, aby zaspokoić proste potrzeby życia. W ten sposób działając, nie naraża się na reakcje grzechu.
- STIH 21:
- Takav razborit čovjek savršeno vlada umom i inteligencijom te odbacuje svaki osjećaj vlasništva nad svojom imovinom, radeći samo kako bi zadovoljio najosnovnije životne potrebe. Tako djelujući ne podliježe grešnim posljedicama.
- TEKST 22:
- Kto zadowala się tym, co przychodzi spontanicznie, kto uwolnił się od dualizmów i zazdrości, kto pozostaje niewzruszony zarówno w szczęściu, jak i niepowodzeniu, ten nigdy nie uwikła się, chociaż czyn pełni.
- STIH 22:
- Osoba oslobođena dvostranosti koja nije zavidna i koja je postojana i u uspjehu i u neuspjehu, zadovoljna dobitkom koji dolazi sam od sebe, iako djeluje, nikada se ne zapleće.
- TEKST 23:
- Praca człowieka uniezależnionego od trzech sił materialnej natury i posiadającego kompletną wiedzę transcendentalną, całkowicie wtapia się w transcendencję.
- STIH 23:
- Rad čovjeka koji nije vezan za guṇe materijalne prirode i koji je potpuno utemeljen u transcendentalnom znanju potpuno se stapa s transcendencijom.
- TEKST 24:
- Kto całkowicie pogrążony jest w świadomości Kṛṣṇy, ten z pewnością osiągnie królestwo duchowe, albowiem poświęca się on całkowicie czynnościom duchowym, w których rezultat procesu konsumpcji jest absolutny, a to, co zostało ofiarowane, jest tej samej natury duchowej.
- STIH 24:
- Onaj tko je potpuno zaokupljen svjesnošću Kṛṣṇe sigurno će dostići duhovno carstvo zbog svoje potpune posvećenosti duhovnim djelatnostima, u kojima je žrtvovanje apsolutno, a ponude koje se prinose iste su duhovne prirode.
- TEKST 26:
- Niektórzy z nich [niezachwiani brahmacārīni] poświęcają proces słuchania i zmysły w ogniu kontrolowanego umysłu, podczas gdy inni [gṛhasthowie żyjący zgodnie z zasadami] poświęcają w ogniu zmysłów przedmioty zmysłów.
- STIH 26:
- Neki [čisti brahmacārīji] žrtvuju proces slušanja i osjetila prinoseći ih u vatru umne ovladanosti, a neki [obiteljski ljudi koji žive reguliranim životom] žrtvuju predmete osjetila prinoseći ih u vatru osjetila.
- TEKST 27:
- Ci, którzy zainteresowani są osiągnięciem samorealizacji poprzez kontrolę umysłu i zmysłów, składają czynności wszystkich zmysłów, jak również powietrze życia, jako ofiarę w ogniu kontrolowanego umysłu.
- STIH 27:
- Neki, koji žele dostići samospoznaju vladajući umom i osjetilima, prinose funkcije svih osjetila i životnog daha kao ponude u vatru ovladana uma.
- TEKST 28:
- Przyjąwszy niezłomne śluby, niektórzy zostali oświeceni poprzez poświęcenie swych bogactw, inni zaś przez praktykowanie surowych wyrzeczeń, praktykę ośmiostopniowego systemu yogi mistycznej, czy przez studiowanie Ved w celu osiągnięcia postępu w transcendentalnej wiedzy.
- STIH 28:
- Nakon što su dali stroge zavjete, neki su postali prosvijećeni žrtvovanjem svojih posjeda, neki vršenjem oštrih strogosti, neki slijeđenjem osmerostrukog procesa mistične yoge, a neki proučavanjem Veda radi napredovanja u transcendentalnom znanju.
- TEKST 29:
- A są nawet tacy, którzy – aby osiągnąć trans – skłaniają się ku procesowi powstrzymywania oddechu, praktykując zatrzymanie ruchu wydechu we wdechu, a wdechu w wydechu, i tym sposobem – zatrzymawszy wszelkie oddychanie – w końcu pozostają w transie. Niektórzy z nich poprzez zmniejszenie ilości przyjmowanego pokarmu, składają wydech jemu samemu w ofierze.
- STIH 29:
- Neki, koji zadržavaju dah da bi ostali u transu, prinose kretanje zraka koji izlazi u zrak koji ulazi i zraka koji ulazi u zrak koji izlazi. Tako na kraju potpuno prestaju disati i ostaju u transu. Neki, koji ograničavaju proces jedenja, prinose kao žrtvu zrak koji izlazi u njega samog.
- TEKST 30:
- Wszyscy ci, którzy ofiarę pełnią i znają jej znaczenie, zostają oczyszczeni z następstw swoich grzechów, a skosztowawszy nekaru będącego rezultatem takiej ofiary, wznoszą się ku tej najwyższej, wiecznej atmosferze.
- STIH 30:
- Svi koji vrše ova žrtvovanja i znaju njihov smisao bivaju pročišćeni od grešnih posljedica i okusivši nektar rezultata žrtvovanja napreduju prema vrhovnom vječnom ozračju.
- TEKST 31:
- O najlepszy spośród Kaurawów, bez pełnienia ofiary nie można być szczęśliwym na tej planecie ani w tym życiu, cóż więc powiedzieć o życiu następnym?
- STIH 31:
- O najbolji iz dinastije Kurua, bez žrtvovanja osoba nikada ne može živjeti sretno na ovom planetu ili u ovom životu. Kako onda može živjeti sretno u sljedećem?
- TEKST 33:
- O pogromco wroga, ofiara spełniana w wiedzy, lepsza jest niż jedynie ofiara z posiadłości materialnych. Ale wszelkie ofiary z pracy, o synu Pṛthy, kończą się wiedzą transcendentalną.
- STIH 33:
- O pokoritelju neprijatelja, žrtvovanje izvršeno sa znanjem bolje je od žrtvovanja materijalnih posjeda, jer sva žrtvovanja djelatnosti, o Pṛthin sine, dostižu vrhunac u transcendentalnom znanju.
- TEKST 34:
- Spróbuj poznać prawdę przez zbliżenie się do mistrza duchowego. Zadawaj mu pokorne pytania i służ mu z oddaniem. Samozrealizowana dusza może udzielić ci wiedzy, gdyż ona ujrzała prawdę.
- STIH 34:
- Pokušaj saznati istinu prilazeći duhovnom učitelju. Ponizno mu postavljaj pitanja i služi ga. Samospoznate ti duše mogu prenijeti znanje, jer su vidjele istinu.
- TEKST 35:
- A kiedy zdobędziesz prawdziwą wiedzę od duszy samozrealizowanej, nigdy ponownie nie ulegniesz złudzeniu, gdyż dzięki tej wiedzy zrozumiesz, że wszystkie żywe istoty są jedynie częścią Najwyższego, czyli – innymi słowy – należą do Mnie.
- STIH 35:
- Kada stekneš pravo znanje od samospoznate duše, nikada više nećeš pasti u takvu iluziju, jer ćeš zahvaljujući tom znanju vidjeti da su sva živa bića samo dio Svevišnjega ili, drugim riječima, da su Moja.
- TEKST 36:
- Nawet gdybyś był uważany za największego spośród wszystkich grzeszników, to jeśli zajmiesz miejsce w łodzi wiedzy transcendentalnej, będziesz w stanie przepłynąć ocean nieszczęść.
- STIH 36:
- Čak i ako si najgrešniji od svih grešnika, ako se nalaziš u lađi transcendentalnog znanja, prijeći ćeš ocean bijede.
- TEKST 38:
- Nie ma nic bardziej wzniosłego i czystego w tym świecie nad wiedzę transcendentalną. Wiedza taka jest dojrzałym owocem wszelkiego mistycyzmu. A kto osiągnął dojrzałość w praktyce służby oddania, z biegiem czasu zaczyna się rozkoszować tą wiedzą w sobie samym.
- STIH 38:
- U ovom svijetu ništa nije tako uzvišeno i čisto kao transcendentalno znanje. Ono je zreo plod sveg misticizma. Onaj tko je dostigao savršenstvo u predanom služenju s vremenom u sebi uživa u tom znanju.
- TEKST 39:
- Taką transcendentalną wiedzę jest w stanie osiągnąć człowiek pełen wiary, który jest zaabsorbowany tą wiedzą, i który panuje nad zmysłami, a zdobywszy ją, szybko osiąga najwyższy pokój duchowy.
- STIH 39:
- Vjeran čovjek koji obuzdava svoja osjetila i koji se posvetio transcendentalnom znanju zavređuje da ga stekne. Stekavši takvo znanje, ubrzo dostiže najviši duhovni mir.
- TEKST 40:
- Kto jednak nie posiada wiedzy ani wiary, kto wątpi w pisma objawione, ten nie osiągnie boskiej świadomości; osoba taka upada. Dla wątpiącej duszy nie ma szczęścia ani w tym świecie, ani w następnym.
- STIH 40:
- Ali neuke i nevjerne osobe koje sumnjaju u razotkrivene spise ne dostižu svjesnost Boga, već padaju. Za sumnjičavu dušu nema sreće ni u ovom ni u sljedećem životu.
- TEKST 41:
- Kto działa w służbie oddania, wyrzekając się owoców swojej pracy, i którego wątpliwości zostały rozproszone przez wiedzę transcendentalną – ten rzeczywiście utwierdzony jest w sobie. Wskutek tego, o zdobywco bogactw, nie jest on związany przez reakcje pracy.
- STIH 41:
- Onaj tko predano služi, odričući se plodova svojih djelatnosti, i tko je transcendentalnim znanjem raspršio sve sumnje istinski je utemeljen u jastvu. Tako nije vezan posljedicama svojih djelatnosti, o osvojitelju bogatstva.
- TEKST 42:
- Zatem wszelkie wątpliwości, które powstały w twoim sercu z powodu niewiedzy, powinieneś zwalczyć bronią wiedzy. Uzbroiwszy się w yogę, o Bhārato, powstań i walcz!
- STIH 42:
- Stoga oružjem znanja sasijeci sumnje koje su se pojavile u tvom srcu zbog neznanja. Naoružan yogom, o Bhārata, ustani i bori se.